Benler, cilde rengini veren melanosit pigmentini üreten hücrelerden oluşur. Bunlar doğuştan itibaren var olabileceği gibi, sonradan da ortaya çıkabilir. Bazı benler estetik yönden rahatsız edici olabilir. Ancak, cilt kanseri için risk taşıyabilen benler hayati bir önem taşıyabilir.
Benler kahverengi, siyah ya da derinin kendi renginde olabilir. Yüzeyi düz olduğu gibi, kabarık da olabilir, üzerinde kıl bulunabilir. Bazen vücudun büyük bir kısmını kaplayacak kadar büyük olduğu görülür. Ortalama olarak bir erişkinde 10-20 adet kahverengi ben olması normaldir. Sonradan oluşan benler, herhangi bir risk oluşturmaksızın yıllar içinde şekil ve renk değiştirebilir.
En sık görülen kanserlerden olan melanom ise, melanositlerin normal dışı şekilde çoğalması ile oluşur. Yani melanom, benlerle ilişkili bir cilt kanseri türüdür. Bu tür aynı zamanda en ciddi ve hızlı seyreden kanser tipini oluşturur. Ultraviyole ışınları olarak tanımlanan güneş ışınlarının bu tür kanserlerin oluşumunda rolü vardır. Bu bakımdan güneşin dik olduğu saatlerde güneşe çıkılmaması ve diğer zamanlarda da bu ışınların zararlı etkilerine karşı uygun bir koruma sağlanması önem taşır. Güneş yanıkları, özellikle de çocukluk çağından kalma yanıklar bu açıdan risklidir.
Ultraviyole dışında benlerin yer itibariyle darbelere açık olması ve sürekli tahriş de kansere zemin hazırlayabilir. Bu açıdan diz, dirsek gibi yerlerde bulunan benler daha dikkatle takip edilmelidir. Risk ortadan kaldırılamadığında ise ben tedbir olarak çıkartılabilir.
Benlerde değişim
Benlerde özellikle hızlı bir şekilde renk, şekil değişikliği veya kızarıklık, kaşıntı, kepeklenme, şişme olması halinde hemen cildiye uzmanına görünmek gerekir.
Düzensiz görünümlü ve büyük benleri olan kişilerde melanom riski daha yüksektir. Bu nedenle bu tür benler takip edilmeli ve gerekli görülürse çıkarılmalıdır. Melanom önceden mevcut bir benin üzerinde ortaya çıkabileceği gibi, başlangıçtan itibaren bene benzer şekilde kendini ortaya koyabilir.
Ben incelenmesinde muayenenin yanı sıra, birkaç kat büyütülerek içindeki yapıların görünmesini sağlayan dermatoskop adlı aletten de yararlanılır. Benlerdeki bazı anormallikler çıplak gözle görülmezden önce bu aletle erken dönemde saptanabilir. Çıplak göz ve dermatoskopla yapılan muayenede, melanom şüphesi uyandıran bir ben varsa kesin teşhis için çıkartılıp patolojik incelemeye gönderilir. Dijital dermatoskopik inceleme ile benler kayıt edilip sonraki kontrolde karşılaştırma için kullanılabilir. Bu yöntem özellikle takibin zor olduğu çok sayıda beni olan kişilerde tercih edilebilir.
Çıkarılması değil, izlenmesi gereken benler bir dermatoloji uzmanı tarafından takip edilmelidir. Kliniğimizde bilgisayarlı dermatoskopi cihazı ile ben takibi yapılmaktadır.
